Navršeno je 80 godina od početka revolucionarnog zločina, koji je počeo u Srbiji već u oktobru 1944. Godine dolaskom Sovjetske armije, a potom nekoliko dana kasnije i prvih partizanskih jedinica iz Bosne.
Paralelno sa osvajanjem pojedinih krajeva Srbije do Nemaca intenzivno se obavljao proces ,,čišćenja narodnih neprijatelja“ kroz lažne optužbe za ratne zočine i kolaboraciju, što je predhodilo masovim streljanjima u kojima je prema dosadašnjoj prikupljenoj evidenciji na najsvirepiji način ubijeno preko 80 hiljada Srba i to nije kraj jer su naslednici komunističke vlasti uništili dokumentaciju i dokaze. Glavni razlozi tog ,,čišćenja“ su bili elementi klasne i političke revolucije, Komunistička partije Jugoslavije je još 1928. godina na kongresu u Drezdenu kao glavni cilj proklamovala bukvalno uništenje Srba i udružila se u tome sa Hrvatima i Musliamnima, maskirani antifašističkom retorikom, ali često i iz lične čiste osvete, materijalne dobiti, krijerizmom, antišovinizom i drugo. Radost tadašnjeg stanovništva Srbije zbog stečene slobode i poraza fašizma ubrzo je zamenjena novim okupacionim kominstičkim režimom što je mnogima vrlo brzo preselo na najsuroviji način. Na meti novih vlasti našao se pre svega stari građanski sloj: političari, trgovci, sveštenici, zanatlije, advokati, profesori, uspešni poljoprivrednici, koji su bili u predratnoj i ratnoj administarciji ili su nešto značili u javnom životu a nisu bili levičari. U režiji OZNE krivica je kolektivizovana i sve se okonačavalo smrtnom presudom. U prvim danima ,,slobode“ ili nove okupacije komunističkih zločinaca ,,počišćeni“ su mnogi nevini ljudi, pravi ratni zločinci su već bili izbegli. Kasnije objavljena dokumenta ukazuju na postojanje direktiva za likvidaciju, odnosno planiranu aktivnost OZNE u eliminaciji klasnih i političkih ,,neprijatelja“, kolaboranata i ratnih zarobljenika bez suđenja. Po obavljenom poslu izrađivali su presude smo za viđenije ljude. Na bazi osnovne presude izrađivana su rešenja o konfiskaciji imovine. Procene istoričara o broju stradalih se kreću od 80.000 do 150.000. Komisija za tajne grobnice do sada je identifikovala oko 70.000 ljudi. Za Jagodininu je procena oko 3.500 žrtava. U taj broj uključeni su i oni koji su dovedeni iz bliže ili dalje okoline. Najmasovnija streljanja vršena su u novembru 1944. godine koji je u narodu ostao upamćen kao ,,krvavi“ novembar. Svim likvidacijama predhodila su zverska mučenja, ponižavanja neprimerana ljudima. Ljudi su na streljanja odvođeni u donjem vešu, vezani bodljikavom žicom. Iza kolona streljanih išla su kola sa cisternom za vodu spirala krv sa kolovoza do Juhora do naselja Strelište. Niko nije uspeo da sazna mesto i izvuče leš svog najbližeg kako bi ga sahranio. U Jagodini se ne mogu naći spiskovi streljanih i tačne lokacije masovnih grobnica. Pretpostavlja se da su spiskovi pogubljenih uništeni ili ih još čuvaju potomci istaknutih komunista u nasleđenoj dokumentaciji. Mnogi Jagodinci nisu svesni da su njihove kuće ili stambene zgrade nalaze na grobovima nevinih žrtava-naselja Strelište i deo Tavrića obori obala pored reke Belice. Komunisti su namerno glavnoj ulici na Strelištu dali naziv generala Živorada Kostića, koji je bio predsednik ,,prekog“ suda do maja 1945. godine. Tako je komustički zločinac dobio lično groblje svojih žrtava. Perverzno i zverski. On je donosio smrtne presude koje su izvršavane na Strelištu. General Kostić je poginuo 1974. godine na putu ka tadašnjem Svetozarevu gde trebalo da mu uruče Oktobarsku nagradu.
I posle toliko decenija sakrivanja, čekanja i sramote živih koji nisu ispunili jednu od osnovnih hrišćanskih obaveza i prema sebi i prema nevinim žrtvama postavlja se jedno sasvim logično pitanje: Da li je u pitanju strah ili bizarna indiferentnost i nedostatak najosnovnijih moralnih skrupula. Po Jagodini postoje grobovi kućnih ljubimaca, ali Jagodinci nisu ni drvenim krstom obeležili sva stratišta a kamoli popisali bar većinu žrtava i zločinaca rodomrzaca.
Da li se vreme ispunilo?
Moma Milanović Jagodina