Naziv Hilandar pominje se 1016. godine u svetogorskim spisima. Potvrđeno je da su grčki monasi osnovali Hilandar krajem 10. veka.
Osnivač manastira bio imućan i ugledan monah Georgije Hilandaris, na srpskom u prevodu prezime bi se izgovaralo Lađarević.
Grčka reč ,,hilandion” znači neku vrstu broda, lađe. Monah Hilandaris je prema svetogorskim dokumentima iz 982. godine prodao svoju imovinu Ivironu da bi prešao bliže moru.
Odabrao je mesto u dolini Milet gde se i sada nalazi Hilandar. Manastir je u tom periodu imao igumane i bratstvo,crkva je bila posvećena, kao i sada, Vavedenju Presvete Bogorodice.
U neposrednom su susedstvu Hilanadara bilo je više manastira koji su ugašeni tokom 11. i 12. veka, zbog čestih gusarskih pljački sa mora.
Medijski projekat finansira Ministarstvo kulture i informisanja
,, Srpska carska lavra Hilandar – čuvar srpstva i pravoslavlja“